25th June 2025

Lansio Canolfan Niwrotherapïau Datblygedig yn swyddogol mewn digwyddiad arddangos

Daeth y digwyddiad ag ymchwilwyr, clinigwyr, arweinwyr diwydiant, ac unigolion â phrofiad bywyd o gyflyrau niwrolegol ynghyd.

Roedd yn garreg filltir arwyddocaol yn esblygiad yr hen Uned Niwrotherapiwteg Mewngreuanol a’r Ymennydd (BRAIN), sydd bellach wedi’i thrawsnewid yn ANTC gyda chefnogaeth buddsoddiad o £2.9 miliwn gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru.

Gan adeiladu ar etifeddiaeth yr Uned BRAIN, mae’r Ganolfan Niwrotherapïau Datblygedig yn ymroddedig i wella’r broses o gyflenwi meddyginiaethau sy’n newid bywyd yn uniongyrchol i’r ymennydd dynol.

Fel un o’r ychydig ganolfannau ledled y byd sydd â’r arbenigedd a’r rhagoriaeth ymchwil i fynd i’r afael â’r her hon, mae ANTC yn canolbwyntio ar weinyddu Cynhyrchion Meddyginiaethol Therapi Datblygedig (ATMPs) yn ddiogel ac effeithiol ar gyfer trin cyflyrau niwrolegol.

Gwnaeth y digwyddiad lansio arddangos sbectrwm llawn ymchwil drosiadol y ganolfan, gan gynnwys prif gyflwyniadau gan arweinwyr ymchwil rhyngwladol, partneriaid y GIG, cydweithwyr cynnwys y cyhoedd, ac arbenigwyr y diwydiant mewn therapi genynnau a chelloedd.

Archwiliodd y mynychwyr arddangosfa bosteri yn tynnu sylw at ddyfnder ac ehangder y gwaith parhaus, sy’n rhychwantu pob cam o’r daith ymchwil.

Dywedodd yr Athro Liam Gray, cyfarwyddwr y Ganolfan Niwrotherapïau Datblygedig: “Mae’r lansiad hwn yn fwy na newid enw – mae’n gam beiddgar ymlaen yn ein cenhadaeth i ddod â therapïau arloesol i’r rhai sy’n byw gyda chyflyrau niwrolegol.

“Trwy gyfuno ymchwil o’r radd flaenaf, arbenigedd clinigol, a lleisiau’r rhai sydd â phrofiad bywyd, rydyn ni’n creu canolfan sydd wir wedi’i hadeiladu ar gyfer effaith.”

Ymhlith y siaradwyr roedd Dr David Fluck o Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro a Gareth Cross o Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, a bwysleisiodd bwysigrwydd partneriaethau cydweithredol a’r cyfle unigryw sydd yng Nghymru i ddatblygu therapïau datblygedig ar gyfer clefydau niwroddirywiol.

Cyflwynodd yr Athro Wendy Larner, Is-Ganghellor Prifysgol Caerdydd, y sefyllfa ar gyfer yr amgylchedd ymchwil, ac amlinellodd cyfarwyddwr ANTC, yr Athro Liam Gray, genhadaeth y ganolfan a’r angen brys am ei gwaith.

Rhannodd un o gyfranogwr y treial, Gareth, ei safbwynt personol o gymryd rhan mewn treial clinigol. Darllenwch fwy gan Gareth yn ei flog-bost Diwrnod Treialon Clinigol.

Gwnaeth yr Athro Anne Rosser gyflwyniad ar botensial trawsnewidiol ATMPs wrth drin clefydau’r ymennydd nad oedd modd eu trin o’r blaen. Rhoddodd y siaradwr gwadd rhyngwladol, yr Athro Leslie Thompson o Brifysgol California, Irvine, fewnwelediad arbenigol ar y daith trosi ATMP.

Yn sesiwn y prynhawn bu’r Athro Liam Gray a Dr Dmitri Sastin yn trafod rôl hanfodol Canolfannau Rhagoriaeth a’r heriau o gyflenwi ATMPs i’r ymennydd. Daeth y diwrnod i ben gyda Dr Stephen Mittermeyer o AskBio yn trafod safbwynt y diwydiant ar gyflenwi a ddatblygir gan gonfensiwn (CED), gan dynnu sylw at safle unigryw ANTC wrth bontio bylchau yn y biblinell ddatblygu.

Gosododd y digwyddiad ysbrydoledig hwn y llwybr ar gyfer gwaith y ganolfan dros y pum mlynedd nesaf gan ailddatgan pŵer cydweithredu wrth drawsnewid dyfodol iechyd yr ymennydd.

Daeth Jo-Ann Baker, rheolwr canolfan ANTC, i’r casgliad: “Roedd ein digwyddiad yn ddathliad o’r gwaith tîm a’r ymroddiad anhygoel sydd wedi dod â ni i’r pwynt hwn.

“Mae hefyd yn ein hatgoffa o’r cyfrifoldeb sydd gennym ni – i wthio ffiniau, i gydweithio’n ystyrlon, ac i sicrhau bod ein hymchwil yn arwain at fanteision yn y byd go iawn i gleifion a theuluoedd yr effeithir arnynt gan gyflyrau niwrolegol.